به‌کارگیری دانش بوم‌محلی در شناخت و حفاظت از پستانداران دریایی در استان هرمزگان

استفاده از دانش بوم‌شناختی جوامع محلی برای شناسایی نقاط تعارض بین صیادی و حضور پستانداران دریایی در سواحل هرمزگان، با هدف تولید داده پایه، ارتقای آگاهی، و کمک به برنامه‌ریزی حفاظتی.

توضیح پروژه

پستانداران دریایی همچون دلفین‌ها، نهنگ‌ها و گاوهای دریایی از مهم‌ترین گونه‌های شاخص اکوسیستم‌های دریایی هستند که سلامت این زیست‌بوم‌ها را بازتاب می‌دهند. با این حال، اطلاعات پایه درباره پراکنش، رفتار، و چالش‌های حفاظتی این گونه‌ها در سواحل جنوبی ایران بسیار محدود است. استان هرمزگان، با بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر نوار ساحلی و شمار زیادی از روستاها، شهرها و جزایر دارای سکنه، از جمله مناطق کلیدی حضور این گونه‌هاست که متأسفانه از داده‌های علمی کافی محروم مانده است.

پروژه‌ی حاضر با هدف بهره‌گیری از دانش بوم‌محلی جوامع ساحلی و صیادان استان هرمزگان، تلاش می‌کند تا درکی دقیق‌تر از وضعیت پستانداران دریایی و تعارض‌های موجود میان این گونه‌ها و فعالیت‌های صیادی به دست آورد. این دانش که طی نسل‌ها از طریق تجربه، مشاهده و انتقال شفاهی شکل گرفته، منبعی ارزشمند برای شناسایی نقاط حساس و ارائه راهکارهای حفاظتی محلی‌محور به شمار می‌رود.

در این طرح، تیم میداف با طراحی پرسشنامه‌های تخصصی و برگزاری مصاحبه در ۳۵ ایستگاه در نوار ساحلی شرق، مرکز، غرب و جزایر استان، به جمع‌آوری داده‌های مرتبط با مشاهده گونه‌ها، زمان‌های پرتکرار حضور، ابزارهای صید آسیب‌زا، و مناطق تعارض می‌پردازد. داده‌ها سپس در نرم‌افزارهای QGIS و R تحلیل شده و نتایج در قالب نقشه‌های پراکنش، گزارش‌های تحلیلی، و توصیه‌های مدیریتی عرضه می‌شوند.

از دستاوردهای کلیدی پروژه می‌توان به شناسایی ابزارهای صید پرخطر، تعیین نقاط هم‌پوشانی فعالیت‌های صیادی با حضور پستانداران، ارزیابی سطح آگاهی صیادان، و ایجاد ارتباط پایدار با جوامع محلی اشاره کرد. این پروژه زمینه‌ساز توسعه برنامه‌های آموزشی و حفاظت مشارکتی در استان و حتی قابل تعمیم به سایر مناطق ساحلی کشور است.

شناسنامه پروژه

مجری

انجمن مردم‌نهاد حفاظت از طبیعت میداف

نوع حمایت هما

حمایت مالی سالانه ۱۴۰۴

میزان حمایت مالی هما

۴۹۳ میلیون تومان

وضعیت فعلی پروژه

در حال اجرا

راه تماس با مجری پروژه

halehabedi@midaf-ncs.org

محل اجرای پروژه

خلیج فارس، استان هرمزگان

تصاویر

IMG 6699
photo 2025 05 18 17 38 46
DCIM100GOPROGOPR0137.JPG